Thức dậy sớm là cách tốt nhất và duy nhất để đạt năng suất hoàn hảo nói cho cùng vẫn chỉ là một ý niệm hoang đường. Chúng ta nên làm gì, và bắt đầu khi nào? Hãy thử tìm hiểu về đồng hồ sinh học của bạn để có cuộc sống tốt hơn.
Giờ hãy nói về những người ưa dậy sớm một chút. Những người thức dậy cùng ánh mặt trời, thực hành một bài yoga, tập thể dục, và làm xong một hay hai dự án, rồi đưa bọn trẻ đến trường – họ làm tất cả những việc đó trước khi hầu hết chúng ta kịp nhấn nút hoãn báo thức lần thứ hai. Những người đó, chúng ta thường tự nghĩ, là mẫu người thành công. Giá mà ta cũng có thể làm dậy sớm như vậy, nhỉ? Sai rồi. Lý do là đây.
Thức dậy sớm là cách tốt nhất và duy nhất để đạt năng suất hoàn hảo nói cho cùng vẫn chỉ là một ý niệm hoang đường. Cơn trì trệ lúc 2 giờ trưa bạn cảm thấy mỗi ngày không phải chỉ do thiếu caffeine. Chong đèn làm việc nửa đêm không phải là vì bạn là người hay chậm tiến độ.
Sự thật là chúng ta bẩm sinh đã khác nhau. Và thời điểm trong ngày khi chúng ta đạt mức năng lượng đỉnh điểm phụ thuộc lớn vào đồng hồ sinh học của mỗi người. Tất cả đều tùy thuộc vào gen và đó là nhân tố quyết định xu hướng ngủ của bạn. Nếu bạn có gen PER3 dài hơn đồng nghĩa với việc bạn là người thích dậy sớm và cần ngủ nhiều hơn để thấy khỏe mạnh. Người có gen PER3 ngắn hơn lại thích thức khuya và ngủ ít hơn.
Tại sao chúng ta phải bận tâm đến việc này? Đồng hồ sinh học của riêng bạn sẽ xác định thời điểm tốt nhất trong ngày để bạn đưa ra những quyết định quan trọng, giải quyết công việc khẩn cấp tiếp theo, hay để vận động cơ thể. Dĩ nhiên, bạn có thể thử thay đổi thời gian biểu thức-ngủ của mình cho phù hợp với kế hoạch làm việc hơn, nhưng chắc sẽ chẳng tốt hơn mấy vì bạn khó mà chống lại mã gen của mình. Thế nên nếu bạn cảm thấy trì trệ vào buổi chiều hay cứ nhấn mãi nút hoãn báo thức, cũng được thôi. Quan trọng là xác định đồng hồ sinh học của bạn là gì – và tối ưu hóa cuộc sống và thời gian biểu của bạn theo nó.
Giải Phóng Năng Lượng Bên Trong Bạn
Vậy làm cách nào để xác định đồng hồ sinh học của mình? Theo chuyên gia về giấc ngủ và là tác giả của quyển sách Sức Mạnh Của Thời Điểm (chúng tôi khuyên bạn hãy đọc nó), TS. Michael Breus, có bốn loại đồng hồ sinh học mà ông phân nhóm thành các động vật như sau. Bạn có thể là Cá Heo, Sư Tử, Gấu hoặc là Sói. Hãy làm bài kiểm tra ngắn này để tìm ra nhóm đồng hồ sinh học của bạn rồi đọc tiếp để biết cách tối ưu hóa thời gian biểu của mình dựa theo đó.
Sư Tử
Nếu bạn tỉnh giấc ngay khi bình minh vừa ló dạng, cảm thấy khoan khoái tập vài bài thể dục, trả lời email, hay bắt tay vào làm việc trước khi đa số người trên thế giới này kịp thức dậy, bạn rõ ràng là Sư Tử. Có khoảng 15-20% nhân loại thuộc về nhóm Sư Tử, và nhìn chung họ thường được dán nhãn là Người Thành Đạt. Họ đôi khi cũng gặp rắc rối trong giao tiếp xã hội (một phần là do thay vì tiệc tùng lúc tối muộn, họ lại thích ở nhà, nằm trên giường hơn). Với nhóm Sư Tử, họ sẽ ưu tiên giải quyết sớm những việc quan trọng và giành những việc nhẹ, ít cần tập trung hơn để làm lúc cuối ngày. Thời điểm tối ưu nhất để một con Sư Tử tập thể dục là lúc 05:30 sáng.
Gấu
Nhóm Gấu hay thức dậy vào những giờ như thường lệ và cảm thấy mạnh mẽ nhất vào buổi sáng rồi giảm dần năng suất vào đầu giờ chiều. Có phải là bạn không? Nếu phải, thì bạn không đơn độc đâu – hầu hết mọi người đều thuộc về nhóm Gấu. Những người thuộc nhóm này, đa số mà nói, thường cực kỳ tốt bụng và thân thiện. Thời gian biểu của họ thường khớp nhất với các quy chuẩn xã hội. Nhóm Gấu sẽ thích tập thể dục vào khoảng 07:30 sáng, và nhâm nhi buổi trưa vào khoảng 12:30.
Sói
Nhóm Sói, như cái tên cho thấy, là loài sống về đêm. Họ vẫn hăng say làm việc khi phần còn lại của thế giới đã chìm vào giấc ngủ và đỉnh điểm năng suất của họ là từ đầu giờ trưa tới 02:00 trưa và lại thấy hăng hái lần nữa vào giấc chiều tối. Những người thuộc nhóm này thường thích ở một mình, sống nội tâm, và làm việc trong các lĩnh vực sáng tạo. Họ cực kỳ thông minh, và thường là những người bạn trung thành. Không giống Sư Tử, họ thường chẳng bao giờ làm việc một cách có hệ thống mà thích kiểu việc nọ xọ việc kia hơn. Nhưng dù không theo quy tắc, họ vẫn hoàn thành tốt việc của mình. Nếu bạn là Sói, hãy cố sắp xếp những buổi họp muộn và đợi đến cuối ngày hoặc lúc chiều muộn hãy giải quyết mớ công việc bề bộn của mình. Nếu bạn là Sói, tập thể dục buổi sáng chắc là một trò đùa, thay vào đó, thời điểm thích hợp để bạn vận động là lúc 06:30 tối.
Cá Heo
Năm thì mười họa sẽ có những người thuộc nhóm Cá Heo. Như cái tên chỉ ra, Cá Heo là loài động vật ngủ với nửa bộ não và nửa còn lại vẫn tỉnh, đây là nhóm người ngủ nông, thường khá thông minh, và đôi lúc gặp vấn đề mất ngủ. Họ cũng thường hay cảm thấy lo âu. Nếu không có một thời gian ngủ cố định, chỉ thức nằm đó nghĩ về những thất bại trong ngày, hay có xu hướng theo đuổi sự cầu toàn, thì có thể bạn thuộc nhóm Cá Heo này. Nếu là vậy, hãy sắp xếp thời gian biểu để làm việc tốt nhất từ giữa buổi sáng tới đầu giờ chiều. Cá Heo cũng giống như Sư Tử. Họ nên tập thể dục vào buổi sáng. Với nhóm Cá Heo, khoảng 07:30 sáng là lý tưởng nhất.
Tận Dụng Nhịp Sinh Học Của Bạn Để Sống Tốt Hơn
Giờ (hy vọng là) bạn đã biết rõ về nhóm đồng hồ sinh học của mình, tới lúc sắp xếp lại cuộc sống và thời gian biểu để làm những việc cần thiết nhất vào đúng thời điểm. Vì thời gian biểu 9h sáng đến 5h chiều chỉ thuận lợi cho một nhóm người, các doanh nghiệp đang bắt đầu điều chỉnh lại – và công nghệ hiện tại cũng hỗ trợ bạn làm việc theo thời gian biểu của riêng mình dễ dàng hơn.
Khi bắt đầu cấu trúc lại thời gian biểu mỗi ngày, hãy để tâm đến mức năng lượng, khả năng tập trung và tâm trạng của bạn. Đó là cơ thể của bạn – hãy lắng nghe và làm theo nó. Điểm mấu chốt là thuận theo nhịp sinh học của bạn, chứ không chống lại nó. Nếu bạn không phải người có thể dậy sớm, tốt thôi. Bạn có thể làm việc tốt vào đầu giờ chiều hay lúc tối muộn. Nói chuyện với sếp hay đồng nghiệp của bạn, tinh chỉnh lại thời gian biểu, và học cách tối ưu hóa thời điểm làm việc. Khi lắng nghe cảm giác của mình và chỉnh lại thời gian biểu, bạn sẽ bắt đầu sống tốt hơn mỗi ngày – và cải thiện khả năng làm việc cũng như hạnh phúc hơn với cuộc sống của mình.
